Excel'de Grafik-Veri İlişkisi

Grafik-Veri İlişkisi

Grafik sihirbazının becerikli bir yardımcı olmasına rağmen, grafiklerinizle veriler arasındaki ilişkiyi iyi bilmek, grafiklerin etkisini arttıracak düzenlemeler için şarttır. Grafiklerdeki her nokta, çubukların, pasta dilimlerinin veya çizgilerin değerleri, Excel sayfalarındaki bir hücreden alınmaktadır. Grafiklerle verilen arasındaki ilişki daima canlıdır. Bir hücredeki değeri değiştirmekle grafiğin bir çizgisinin, çubuğunun boyu, genişliği, alanı veya yüksekliği değişir. Grafiklerdeki değerleri değiştirerek de, hücrelerdeki değerleri değiştirebilirsiniz.

Burada, Excel seçtiğimiz noktanın hangi seride, hangi hücreye ait olduğunu, verinin etiketini belirtmek suretiyle gösteriyor. Veri değerini belirten noktanın üzerine geldiğinde Mouse işaretçisinin Windows�un sürükleme işaretçisine döndüğüne dikkat edin. Bu noktaları aşağı yukarı (yerine göre sağa, sola) oynattığınızda, tablodaki değerin de arttığını veya azaldığını göreceksiniz. Bir grafiğin oluşturulmasında kullandığınız veri grubun veya sayfayı silmek istediğinizde Excel sizi uyaracaktır. Böyle bir şeyi kazara yaparsanız, Geri Al yöntemlerinden biri kullanabilirsiniz.

Veriye dayanan istatistiksel grafikler, bir ya da daha çok veri dizisinden oluşur; Excel veri dizilerine Seri veya Veri Serisi adını verir. Yukarıda ele aldığımız örnekte, �Yılsonu notu� Excel için Seri 1, �Ev ödevi notu� ise Seri 2 sayılır. Bu seride yer alan her notun, bir değeri (9,75, 7, 4, vs.) ve bir de etiketi (Öğrenci 1) bulunur. Grafiklerde, etiketler genellikle bir eksene, serilerin değerleri ise diğer eksene yazılır. Yıl, not, ulusal gelir, yaş gibi seriler genellikle yatay eksende, etiketler dikey eksende gösterilir. Excel�in Veri Serileri�nde her bir değer bir veri noktası olarak gösterilir. Excel, her noktayı bir hücreye dayanarak belirlediği için grafikte her nokta diğerinden bağımsız bir nesnedir. dolayısıyla grafiklerinizi oluşturduktan sonra veriler toplu halde veya tek tek değiştirilebilir.

Bunu yapmak için, ya grafiği sağ-tıklayın; her veri serisinin çevresinde denetim noktalarının oluştuğunu göreceksiniz. Bunlardan herhangi birini Mouse işaretçisiyle tutarak, veri değerini değiştirebilirsiniz. Yine bu noktacıklardan birini sağ-tıklayarak, Veri Serilerini Biçimlendirme kutusunu da açabilirsiniz. Grafiğinizin kaynak verilerini tümden değiştirmek ve yeni veri grupları (hücre aralıkları) seçmek istiyorsanız, grafiğin boş bir yerini sağ tıklayarak, açılacak menüden Kaynak Verisi maddesini seçin. Açılacak kutuda iki sekme göreceksiniz: Veri aralığı ve Seriler. Veri aralığı sekmesinde Veri Aralığı sekme simgesini tıklayarak, sayfada yeni bir hücre aralığı seçebileceğiniz gibi, satırlarla sütunların yerini değiştirebilirsiniz. Böyle bir değişiklik veri açısından tamamen anlamsız olabilir. (Not olarak 5�e düşen öğrencilerin adlarının grafiği hiç bir anlam taşımayacaktır.)

Bu kutuda ikinci sekme olan Seriler�de kullanılan veri gruplarını (hücre aralıklarını) seçmeniz veya mevcut seçimi değiştirmeniz ve bunlara ad vermenizi sağlayan kontroller vardır. Yine bu kutuda kategori eksenine (yatay eksen, X ekseni) vereceğiniz isimlerin alacağı hücre aralığını belirleyebilirsiniz.

Read More

Excel'de Grafik Sihirbazı

Grafik sihirbazını kullanabilmek için, sayfanızdaki bir veri grubunu seçin, ve ya ekle menüsünden Grafik maddesini seçin, ya da araç çubuğunda Grafik Sihirbazı simgesini tıklayın.

Grafik sihirbazı, verinizi dört adımda grafiğe dönüştürür. Birinci adımda, kullanabileceğiniz grafik türlerini göreceksiniz. Bunlar ikiye ayrılır: Standart grafikler, ve Özel türler. Bu iki grubun arasındaki başlıca fark, özel türlerin arka planları ile çubuk, çizgi pasta dilimi gibi unsurlarının üç boyutlu olmasıdır.

Grafik sihirbazının birinci adımda görüntülediği grafik türlerinin çoğunun alt-türü vardır; bunları kutusun sağ tarafından çizim olarak görebilirsiniz. Bu kutuda ayrıca seçtiğiniz bir grafiğin verilerinize uygulanması halinde ortaya nasıl bir görünüm çıktığını o anda görüntülemenizi sağlayan bir de düğme vardır.

Verinize uygun grafik türünü çektikten sonra İleri düğmesini tıklayarak ikinci adıma geçebilirsiniz. Bu adımda grafik için kullanılacak veri kaynağını seçebilirsiniz. Grafik sihirbazını çalıştırmadan önce verilerinizi seçtiyseniz, Veri Aralığı-Seriler adlı bu kutuda, seçtiğiniz hücre aralığı gösterilir. Bu noktada hata yaptığınızı görürseniz, Veri aralığı satırının sağındaki İletişimi Daralt simgesini tıklayarak, bu kutuyu küçültebilir ve yeni veri aralığı seçebilirsiniz. Doğru seçimi yaptıktan sonra aynı simgeyi tıklayarak kutuyu genişletebilirsiniz.

İleri düğmesini tıklarsanız, Grafik sihirbazının üçüncü adımına geçersiniz. (Kimi zaman Excel, diyelim bir öğrencilerin not dağılımıyla ilgili bir veri dizisi kendisine verildiğinde isimlerin nerede, notların nerede olduğunu birbirine karıştırabilir. Bu �isim� yerini tutan verilerin de rakam olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Veya Excel doğru seçim yapar, fakat sizin işinize iki dizinin yerini değiştirmek gelir. Böyle durumlarda bu kutudaki �Seri yeri� bölümünde verilerin sütunlarda mı, yoksa satırlarda mı olduğunu belirtebilirsiniz.)

İleriyi tıkladığınızda, grafiğinizin altı öğesini belirleyebildiğiniz üçüncü adım gelir. Buradaki tercihleriniz şunları olabilir:

1. Grafikte ana başlık ve eksenlerde açıklayıcı kategori adı istiyorsanız, bunları başlıklar sekmesinde belirtebilirsiniz.

2. Eksenler sekmesinde, grafiğinizin sol ve alt kenarlarında (X ve Y eksenlerinde) ne gibi kategori yer verilmesini istediğinizi belirtebilirsiniz. Verileriniz, zaman serisi ise (ve Excel bunu anlamamışsa, bunu bu kutuda işaret edebilirsiniz.

3. Grafiğin daha anlaşılır hale gelmesi için sol ve alt eksenlerdeki değerlere göre çizilecek kılavuz çizgilerini koydurtmak, kaldırtmak veya biçimi değiştirmek için kılavuz çizgileri sekmesine gitmeniz gerekir.

4. Her grafiğin veri çubuklarına veya dilimlerinde renkli olarak gösterilen etiketlerini açıklayan bir gösterge bölümü bulunabilir. Grafiğinizde bu göstergenin yer alıp almamasını, almasını istiyorsanız grafiğe göre yerini Gösterge sekmesindeki seçeneklerle belirtebilirsiniz.

5. Verilerin etiketleri (örneğin öğrencilerin adları) ve her bir öğenin değeri (notlar) tek tek çubukların veya dilimlerin üzerinde gösterilmez. Gösterildiği taktirde grafiği tabloya çevirmiş ve anlaşılmasını güçleştirmiş olursunuz. Fakat öyle durumlar olabilir ki, çubukların, çizgilerin ve dilimlerin üzerinde verinin ait olduğu unsurun adı (etiketi) ve verinin değerini göstermek isteyebilirsiniz. Bunu Veri etiketleri sekmesinde yapabiliriz.

6. Çok seyrek de olsa, grafiğin altında veri tablosunun yer alması anlamayı güçlendirir. Bunu, Veri tablosu sekmesinde �Veri tablosunu göster� seçeneğini işaretleyerek yapabilirsiniz. Bu kutudaki �Gösterge tuşlarını göster� seçeneği, grafikte hangi veri dizisinin ne renk veya desende gösterildiğine ilişkin açıklamanın tabloda da yer alıp-almamasını belirler. (Grafiğin altında, üstünde, sağında veya solunda Gösterge�ye yer vermek için Gösterge sekmesinden yararlanabilirsiniz.)

Bu kutunun İleri düğmesini tıklayarak Grafik Sihirbazı�nın son adımına gelir ve grafiğimizin hangi sayfada ve ne adla yer almasını istediğimizi belirtiriz. Excel grafiklere sırayla numara verir ve bunu varsayılan ad olarak önerir. Fakat siz grafiklerinize anlamlı adlar verebilirsiniz.

Grafik sihirbazının Geri düğmesi ile bir önceki adımda yaptığınız tercihleri değiştirmeniz mümkündür. Excel grafiklerinin, diğer çizim öğeleri gibi boyutları değiştirilebilir, oradan oraya aktarılabilir, kopyalanabilir ve yapıştırılabilirler. Excel�in çizdiği boyut size küçük geliyorsa, grafiğin içinde bir yeri tıklayın; dört köşesinde belirecek tutamakları Mouse işaretçisiyle dışarıya doğru çekerek, grafiğin boyutunu büyütün. Aynı yöntemle grafiklerinizin boyutlarını küçültebilirsiniz. Excel� grafik öğelerini birbirine çok yakın koydu ise, her bir öğeyi Mouse işaretçisiyle tutarak, okunabileceği, diğer öğelere karışmayacağı yerlere kaydırabilirsiniz. Ve nihayet, Grafik sihirbazına oluşturttuğunuz bir grafiğin bazı özelliklerini beğenmediyseniz, işe baştan başlamadan beğenmediğiniz unsurlarını yeniden biçimleyebilirsiniz.

oluşturulmuş bir grafiği seçerek yeniden Grafik sihirbazı simgesini tıklarsanız, Sihirbaz, mevcut grafiği değiştirmek üzere açılır. Oluşturmada izlediğiniz adımları izleyerek grafiğe yeni bir şekil verebilirsiniz. Bu yolu tümüyle yeniden izlemek istemiyorsanız, grafiğin çeşitli unsurlarını sağ tıklayın; açılacak menülerde o öğeyle ilgili olarak yapılabilecek düzenlemelerin listesini göreceksiniz. Bu yolla grafiğin hemen her öğesini yeniden biçimleyebilirsiniz. Grafik öğeleri yerine boş bir yerini sağ tıklasanız, bu kez, sihirbazın dört adımında yaptığı düzenlemeleri yapabileceğiniz seçenekleri ayrı maddeler halinde göreceksiniz. Bu maddeler sizi doğruca Grafik türü, Veri kaynağı, Grafik seçenekleri, Konum ve Alan biçimleri kutularına ve sekmelerine götürecektir.

Read More